JavaScript Bir Dil Midir?

JAVASCRIPT NEDİR?

Bu bağlantıyı tıkladığınız zaman artık bu işi sadece kes – yapıştır işinden daha öteye götürmek istiyorsunuz demektir. Bizimde asıl amacımız bu. Sizlere JavaScript’in genel olarak özelliklerini ana hatlarıyla öğretmek istiyoruz. Buradan sonrası tamamen size kalmış bir durum. Genel yazıl kurallarını kavradıktan sonra yapılabilecek en mantıklı şey diğer web yazılımcılarının yazmış oldukları JavaScript kodlarını detaylı bir şekilde incelemektir.

Şimdi ise gelelim JavaScript’in genel anlamda bazı özelliklerine. İlk olarak bazı konulara açıklık getirmemiz gerekir. Java ile JavaScript oldukça fazla karşı karşıya gelmektedir. Java Sun şirketi tarafından Delphi ve Pascal dillerinden ilham alınarak yazılmış olan bir programlama dilidir. Sonuç itibari ile tarayıcıdan bağımsız bir şekilde program elde edersiniz. Yani bir com ya da exe uzantılı dosya vardır elinizde. Ancak JavaScript buna benzer bir programlama dili değildir. Yorumlanabilmesi için her zaman bir tarayıcıya ihtiyaç duyar. Bu nedenle script dilidir. HTML dosyasının içinde saklıdır. Sonuç olarak elinizde com ya da exe uzantılı bir dosya bulunmaz. JavaScript, Netscape şirketi tarafından C dilinden ilham alınarak yazılmış bir programdır. Yazılma nedeni ise HTML’nin sahip olmadığı belli başlı özelliklerin web sayfalarında kullanılma istenmesidir. Yani kullanıcı ile etkileşim gibi önem arz eden faktörler HTML’de yok ya da oldukça az seviyede diyebiliriz. Nestcape şirketi bu konu üstünde durarak JavaScript dilini internet dünyasına başarıyla kazandırmıştır.

Şimdi ise gelelim Internet Explorer ve Netscape tarayıcılarının JavaScript kodundaki birbirinden farklı anlayışlarına. Bu durum gerçekten doğrudur. Nestcape şirketi JavaScript dilini yaptığında Microsoft şirketi bu dilin özelliklerini ya da yazılım tarzını tam sürüm olarak Internet Exploler’a eklemedi. Kedine has yazım kuralları belirledi. Bu nedenle biz JavaScript kodunu yazarken belirtilen bu iki tarayıcı özelliklerini de göz önünde bulundurmamız gerekmektedir. Ancak bu durum her kodda karşımıza çıkmayabilir.

JAVASCRİPT TARİHİ

Netscape Navigatör 2.0 ile beraber Brendan Eich tarafından geliştirilmiş olan ve ilk zamanlarda Mocha ve daha sonra Live Script olarak isimlendirilen ve en son aşamada ise günümüzdeki ismini alan JavaScript dili ilk başlarda yalnızca istemci taraflı (client – side) yorumlanan (interpreted) bir dildir. 1995 yılının Aralık ayında C dilinin tarayıcılara uyarlanmış versiyonu olarak adlandırabileceğimiz JavaScript piyasadaki yerini aldı. Web sitelerinde dinamik içerikler sağlayabilmek veya kullanıcı ile iletişim kurabilmek için kullanılır.

İsim benzerliğine karşın “Java” ile herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır. Yaygın olan hatalardan biri JavaScript’in basitleştirilmiş versiyonunun Java olarak bilinmesidir.

İlk başlarda sadece Netscape tarayıcılarında faaliyet gösterebilen JavaScript, artık bütün yaygın ağını geliştirdi. Microsoft Internet Explorer bu her iki dili de destekleyebilen, standart olmayan JavaScript eklentileri ise farklı tarayıcılar üzerinde çalışmamaktadır.

JAVASCRIPT'İN GENEL ÖZELLİKLERİ

1. JavaScript kodlarını yazabilmek için Windows kullanıcıları için NotePad Mac kullanan kişiler için ise Simple Text yeterlidir.
2. JavaScript programının kodları her zaman --> etiketi ile son bulur.
3. <script> etiketi JavaScript’i anlayamayan eksi sürüm tarayıcılar için bu kısmı geçmeleri için tasarlanmıştır.
4. Genellikle yazım şekilleri şu şekilde olur:
5. İşinde profesyonel olan bir programcı her zaman satırlarında açıklama yapar. Bu satır sanki bu işlemi gerçekleştiriyormuş gibi açıklayıcı bilgileri kodlarının yanına yazar. JavaScript’te aynı bu şekilde bir açıklama // ile başlar ve aynı şekilde // ile biter. Eğer yapmış olduğunuz açıklama bir satırdan fazla geliyor ise /* ile başlar ve aynı şekilde /* ile biter.
6. JavaScript kodları HTML kodlarının arasında bulunur. Ya da uzantısı .js olan dosyaların içinde gizlenerek tekrar HTML içinden çağırılır. Java Appletleri gibi HTML’den ayrı olan bir faktör değildir. JavaScript HTML’nin bir parçasıdır.
7. Kullanılacak duruma ve yere göre HTML eklentisinin içinde kullanılır. Ancak genel olarak <head> <head> etiketleri arasında kullanılmaktadır.
8. JavaScript kodları bittiği zaman asla elinizde kendi başına çalışma sağlayabilen uzantısı com ya da exe olan bir dosya olmaz. Her zaman tarayıcı tarafından yorumlanması gerekmektedir. Bunun yorumlanması demek JavaScript kodunun aktif bir şekilde çalışması anlamına gelmektedir.
9. Nesne ve buna uygulanmış olan olaylarla alakalı bazı görevler yer almaktadır. JavaScript programı kullanmış olduğu her bir faktörü nesne olarak algılar. Siz ise bu nesneleri üzerine gelmek, tıklamak ve üzerinden çıkmak gibi olaylar ile aktif edersiniz ki bu da JavaScript’in kullanıcı ile etkileşim haline girmesi anlamına gelmektedir.
10. Genel anlamda öğrenim yapımız başka programlama dillerine kıyasla biraz daha farklılık gösterecektir. Bu JavaScript’in bir script dili olmasında önemli rol oynar.

JAVASCRİPT'LERİ ÇALIŞTIRMAK

JavaScript’i destekleyen ilk tarayıcı Netscape Navigatör tarayıcısı idi. Tabi ki daha yeni çıkan versiyonlarda aynı şekilde bu dili desteklemektedir. Her ne kadar farklı versiyonlarda bazı sorunlar olsa da JavaScript’i tüm Netscape programları destekleyecektir. Bunun yanında yakın gelecekte bütün tarayıcılar JavaScript programını destekleyecektir. Örnek verecek olursak yakında faaliyete girecek olan Microsoft Internet Explorer 3.0 JavaScript desteği ile piyasadaki yerini alacak. Yani gelecekte JavaScript oldukça yaygın olacağı için bu tekniği şimdiden öğrenmeye başlamak oldukça yararlı olacaktır. Sizde gördükçe anlayacaksınız ki JavaScript yazabilmek gerçekten de oldukça kolay bir işlemdir. Yalnızca size gereken bazı ana teknik ve çevrenizde aynı konu ile ilgilenen, bilgi alışverişi sağlayabileceğiniz kişilerin bulunması olacaktır.

Tabi ki öncelikle JavaScript dilini öğrenebilmeniz için HTML hakkında bilginiz olması gerekmektedir. İnternet dünyasında HTML hakkında çok sayıda kaynak mevcuttur. Mesela Yahoo’da “html” konu başlığı altında arama yaparsanız çok sayıda kaynağa erişim sağlayabilirsin. (bu kaynaklar piyasada yer alan kitaplardan çok daha yararlıdır çünkü devamlı olarak güncellenmektedir. İnternet dünyasının büyüme hızına yetişmeniz başka türlü biraz zor görünüyor.)

JAVASCRİPT DİLİ HAKKINDA
Netscape Navigatör 2.0 ile beraber geliştirilmiş olan JavaScript dili istemci taraflı olan (client-side) bir script dilidir. Web sayfalarında dinamik içerik sağlayabilmek veya kullanıcı ile iletişim kurabilmek için kullanılmaktadır.

İlk etap olarak sadece Netscape tarayıcıları için tasarlanmış olan JavaScript, sonraki zamanlarda diğer farklı tarayıcılar tarafından da desteklenmeye başlanarak genel bir scripting dili durumuna gelmiştir. Günümüzde ise Navigatör 4.0 tarafından desteklenmeye devam eden JavaScript 1.2 sürümü mevcuttur. Microsoft Internet Explorer 3.0 ile JavaScript 1.0 programı desteklenmektedir.

Küçük bir ipucu verecek olursak; HTML kodları arasında yerleştirilmiş olan küçük kodlardır. Tek başına .js uzantılı JavaScript kodları da yazılabilmektedir.

JavaScript, Java dilinin kesinlikle sade bir versiyonu değildir. JavaScript kendi başına tam anlamıyla bir script dilidir. Genel olarak HTML sayfalarında kullanıcıların kontrollerini eklemek, hesaplamalar yapmak ya da form kontrol etmek gibi işlemleri için kullanılmaktadır.

JAVASCRİPT NEREDE KULLANILIR?

JavaScript kullanımının iki farklı alanı yer almaktadır; sunucu taraflı ve istemci taraflı script yazmak gibi. Şu an için HTML sayfalara gömülü olarak yazılan scriptlerin bir çoğu JavaScript kullanılarak yazılmaktadır. Bunlarda genel olarak kullanıcı bilgilerinin doğru bir şekilde girilip girilmediği veya kullanıcıya veri girişinde veya menü kullanımında bazı seçenekler sunmaktadır.

JavaScript dilini sizlere bu şekilde ifade edebiliriz.